Η αξιολογηση των οικονομικων δραστηριοτητων και των χρηματοοικονομικων δομων εφοσον γινεται επι ποσοτικων στοιχειων απαιτει μετρησεις, και συγκρισεις, προκειμενου να εντοπιστουν και αιτιολογηθουν διαφορες τους από καποια στοιχεια βασης, να μετρηθει ο βαθμος των διαφορων.
Αυτά τα στοιχεια βασης μπορει να είναι οι στοχοι του budget, περυσινα αντιστοιχα, ή κλαδικα, χαρακτηριστικα μεγεθη, ή μεσοι οροι.
Παιρνουμε δε τις απολυτες ή τις ποσοστιαιες μεταβολες τους, ως διαφορες (changes) από καποια αλλα, ή ως αποκλισεις (variances), ή ως υστερησεις από καποιους στοχους, που μπορει να εχουν τεθει κατ΄εκτιμηση, ή μετα προσεκτικη μελετη των συνθηκων και ελεγχο της ευαισθησιας των αντοχων των παραδοχων (sensitivity analysis) που κατ΄αναγκη θα εχουν γινει..
Όμως οι συγκρισεις στοιχειων μεταξυ ανισων Επιχειρησεων ή με τους μεσους ορους του Κλαδου στερουνται ή παρεχουν ακομη και παραπλανητικο νοημα.
Μια μεγαλη Μοναδα μπορει να εχει μεγαλα κερδη, αλλά αυτό δεν συνεπαγεται ότι διοικειται πιο αποτελεσματικα από μια αλλη μικροτερη με μικροτερα κερδη από αυτην, αλλά και πολύ πιο μικρα κεφαλαια.
Αυτό το προβλημα ξεπερνιεται με τα common-size statements.
H συγκριση των αντιστοιχων μεγεθων τους μπορει να γινει σε αντικειμενικη βαση εκφραζοντας τα ως % , στην ιδια βαση, πχ το Ενεργητικο, ή τις Πωλησεις.
Ξεκινωντας από την λογικη ότι για κάθε κατηγορια εσοδου πρεπει να υπολογιζουμε το αντιστοιχο κοστος για να εχουμε το αντιστοιχο κερδος, καταρτιζουμε τον δεικτη κοστος πωληθεντων επι του εσοδου πωληθεντων ανα Τμημα, ή Καταστημα, ή brand κλπ.
Με αυτό τον τροπο συγκρινουμε την αποτελεσματικοτητα με την οποια ελεγχονται από τις αντιστοιχες Επιχειρησεις ή Διευθυντες τα σχετικα (ελεγξιμα) κοστη,
ή εξηγουμε τις επιπτωσεις στο συνολικο Κερδος περιοδου, του mix, ή ποσοστιαιας συμμετοχης, των πωλησεων των Τμηματων, των Καταστηματων ή των brands στις συνολικες Πωλησεις περιοδου.
Πχ. ένα brand που εχει margin% μεγαλυτερο από τον μεσο σταθμικο ορο Μargin% επι του συνολου των Πωλησεων θα εχει % συμμετοχη στα (μικτα) Κερδη, μεγαλυτερη από την % συμμετοχη του στις Πωλησεις.
Προφανως δε, η υψηλη συμμετοχη στις Πωλησεις προϊοντων με υψηλο m% (δηλ. με χαμηλο % αμεσου κοστους πωληθεντος) βελτιωνει το αποτελεσμα τους (των Πωλησεων) ως Μ και ως Μ%.
Συσχετιζοντας μεγεθη μεσω των δεικτων απλων και συνθετων (οι οροι τους αφορουν σε αλλους δεικτες), συνδυαζοντας συγκρισεις, μπορουμε να πιασουμε ολοκληρο το πλεγμα των σχεσεων που διαμορφωνουν το status μιας περιοχης ή μιας περιοδου.
Η ιστορικη σειρα καποιων διαδοχικων απολυτων μεγεθων ή καποιων σχεσεων δινει το trend των μεταβολων τους ως απολυτες διαφορες (absolute differences), ή ως % μεταβολες (percentages rates).
Αυτό είναι βασικο διοτι πιανουμε την εξελιξη
ενός φαινομενου και το πώς εχει καταληξει καπου μεσω των μεταβολων του και των λογικων, μαθηματικων, εξηγησεων που δινουμε σε αυτές.
Η αναλυση και παρακολουθηση των τασεων (trend analysis) μπορει να εμφανισει εγκυρα αν κατι ξεφευγει από το pattern τους και να μας υποδειξει εγκαιρα την αναγκη αναληψης διορθωτικων ενεργειων (corrective actions).
Oμως, αν οι συνθηκες (pertinent conditions) αλλαζουν η ταση δεν μπορει να χρησιμοποιηθει προεκτεινομενη στο μελλον, για προβλεψεις (anticipations) αποτελεσματων καποιων ενεργειων.
Aλλο σοβαρο θεμα είναι η εκτιμηση των επιπτωσεων καποιων μεταβολων σε καποια μεγεθη σε καποια αλλα
Ποιου ειδους και ποιου μεγεθους μεταβολες σε καποια μεγεθη, πχ στις πωλησεις προκαλουν καποιες μεταβολες σε καποια αλλα, πχ στα κερδη ;
Ποιος είναι ο ιμαντας (διαδρομη) μεταδοσης μιας μεταβολης και ο λογος της ταχυτητας (χρονου) και της εντασης (επιπτωσεων στα αποτελεσματα) αυτης ;
Όταν αυξανουν οι Π, αυξανουν οι Πασφ% αρα και τα Κερδη, μαλιστα στο ιδιο % με τις Πασφ.
Για μια % μεταβολη των Π (οφειλομενη σε μεταβολη των π), ποση θα είναι η % μεταβολη των Πασφ% (και του Κερδους) ;
Σε αυτά τα θεματα η Οικονομικη διαθετει τo εργαλειo της Μοχλευσης (leverage) που τα εξηγει και τα μετραει ο σχετικος βαθμος (dol).
